İptal Edilen Verilen Karara İtiraz Hâlinde Hükmü Veren Mahkemece Duruşma Açılmasını ve Genel Hükümlere Göre Yargılamaya Devam Edilmesini Öngören Kural: Basit yargılama usulünün ilk aşamasında verilen karara karşı yapılan itiraz üzerine hükmü veren mahkemede duruşma açılarak yargılamaya devam edilmektedir ve bu kural çerçevesinde esasa ilişkin görüş beyanında bulunan bir hakim yeniden yargılama yapabilmektedir ki bu da ikinci aşamayı gereksiz kılmaktadır çünkü kişiler nezdinde bir ön yargıya sebep olmakla birlikte hakim için de bir baskı sebebidir. Hakimin bağımsızlığı, mahkemenin tarafsızlığı yönündeki makul güveni etkileyecek olan bu husus tarafsız mahkemede yargılanma hakkına aykırılık teşkil edecektir. 
Aynı zamanda bu kuralla birlikte kim tarafından, hangi nedenle itiraz edildiğine bakılmaksızın her koşulda duruşma açarak yargılama yapılması zorunlu hale geldiğinden Anayasa’nın 141. Maddesinde düzenlenen yargılamanın makul sürede sonuçlanmasına ilişkin temel ilkeye de aykırılık teşkil edecektir. 
Bunların yanı sıra, itiraz üzerine her koşulda yargılamanın duruşmalı olarak yapılması hasebiyle sanık hakkında öngörülen indirimin korunamaması ihtimali de doğacaktır çünkü basit hatalar nedeniyle yapılan itirazlar sanık dışında diğer sujelerce de yapılabilmektedir. Nihayetinde basit nitelikte usulü ilişkin itirazlarda dahi yargılamanın duruşmalı olarak yapılması sanık bakımından doğuracağı sonuçlar adalet ve hakkaniyet ölçüleriyle bağdaşmamaktadır. Bu sebeple, işte bu kural hukuk devleti ilkesine aykırılık teşkil etmektedir. Anayasa mahkemesi bu gerekçelerle yayım tarihinden başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar vererek kuralı iptal etmiştir. 
İptal Edilmeyen Duruşma Günü Belirlendikten Sonra Basit Yargılama Usulü Yapılamayacağına İlişkin Kural: Kurala göre basit yargılama usulünün uygulanmasına ancak kovuşturmanın ilk aşamasında karar verilir ve duruşma günü belirlendikten sonra yargılama genel hükümlere göre sonuçlandırılacaktır. Bu dava konusu yapılan kuralla amaçlanan basit yargılama usulüne ilişkin bir belirlilik oluşturmak ve uyuşmazlığın sona erdirilmesi duruşmasız mümkün olduğu durumlarda en hızlı şekilde sonuca varılmasıdır. Bu nedenlerden ötürü yargılamaların gereksiz yere uzamasını engelleyecek etkin çareler oluşturması bağlamında kamu yararı amacına hizmet ettiği değerlendirildiğinden Anayasa Mahkemesi bu kural için Anayasa’ya aykırı olmadığına ilişkin karar vermiştir. 
İptal Edilmeyen Usul Kapsamında Verilen Mahkûmiyet Kararlarında Sonuç Cezada Dörtte Bir Oranında İndirim Uygulanmasını Düzenleyen Kural: Basit yargılama usulünden beklenen verimin alınarak alternatif çözüm yolunun kovuşturma evresinde etkin bir surette işlerlik kazanabilmesi için cezadan belirli bir oranda indirim yapılması kanun koyucunun takdirindedir. Böyle bir kural yargılanma sürecini hızlandırma bakımından elverişli ve gereklidir. Basit yargılama usulüne tabi suçların nitelikleri de göz önünde bulundurulduğunda uygulanacak indirim oranının cezalar üzerindeki etkisi kural ile meşru amaç arasındaki makul dengenin var olduğudur. Bu gerekçelerle Anayasa Mahkemesi işbu kuralın Anayasa’ya aykırı olmadığı sonucuna varmıştır.
Esas Sayısı: 2020/79
Karar Tarihi: 22/6/2023
Link: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/10/20231011-4.pdf