Kamulaştırma bedelinin taşınmaz malikine peşin olarak ödenmesi gerektiği, ancak taşınmazına kamulaştırma yapılmaksızın idarece el atılan kişilerin lehine hükmedilen tutarın tahsili için kural uyarınca idareye başvurmadan takip başlatamadığı ve bu durumun Anayasa'nın çeşitli maddelerine aykırı olduğu iddia edilmiştir. Özellikle Anayasa'nın 36. maddesi, hak arama hürriyetini güvence altına almaktadır ve Anayasa Mahkemesi, bu hak arama özgürlüğünün yargı kararlarının etkili bir şekilde uygulanmasını da içerdiğini belirtmiştir. İdare aleyhine verilen mahkeme kararlarının gecikmeksizin uygulanması gerektiği ve mahkeme kararlarının icrasının hukuk güvenliği ve hukukun üstünlüğünün sağlanması için kritik olduğu ifade edilmiştir. Kural, idarenin mahkeme kararını icra takibi başlatılmadan uygulayabilmesi için öncelikle davacının veya davacı vekilinin davalı idareye banka hesap numarasını bildirmesi ve idarenin bu bildirim tarihinden itibaren otuz gün içinde ödeme yapmamış olmasını şart koşmaktadır. Bu düzenlemenin, idarenin mahkeme kararlarını daha hızlı ve etkili bir şekilde uygulamasına olanak tanıdığı, icra takip sürecine göre daha kısa sürede hak sahiplerine alacaklarını alabilmelerini sağladığı ve ayrıca idareye yapılan ödemeleri kolaylaştırdığı savunulmuştur. Anayasa Mahkemesi, bu kuralın Anayasa'ya aykırı olmadığı sonucuna ulaşmış ve idarenin mahkeme kararlarını uygulayabilmesi için gereken bilgi ve belgelerin temin edilmesi için idareye makul bir süre tanınmasının Anayasa'nın 36. maddesiyle uyumlu olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, bu sürenin icra takibi sürecine katkı sağlayarak toplumsal bir fayda sunduğunu belirtmiştir. İtiraz REDDEDİLMİŞTİR.
Sonuç olarak, idareye banka hesap numarasını bildirme ve ödeme yapma süresi ile ilgili düzenlemeye yönelik Anayasa'ya aykırılık iddiasının reddedildiği ve kuralın Anayasa'ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Ayrıca Anayasa'nın 2., 35. ve 46. maddelerine de aykırılık olduğu ileri sürülmüşse de bu bağlamda belirtilen hususların Anayasa'nın 36. maddesi bağlamında yapılan değerlendirmeler kapsamında ele alındığını ve Anayasa'nın 10. maddesiyle de ilgisi görülmediği için incelemeye alınmadığını ifade etmek gerekir.

Esas Sayısı: 2023/76 Karar Sayısı: 2023/155
Karar Tarihi: 13/9/2023
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/10/20231012-5.pdf