22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 286. maddesinin birinci fıkrasının Anayasa’nın 2., 5., 10., 13. ve 36. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline karar verilmesi talebidir.
Mevzubahis kanun maddesi “Koca, soybağının reddi davasını açarak babalık karinesini çürütebilir. Bu dava ana ve çocuğa karşı açılır. Çocuk da dava hakkına sahiptir. Bu dava ana ve kocaya karşı açılır.” şeklinde hüküm beyan etmektedir. Soybağının reddi davasını açma hakkının koca ile çocuğa tanınmasına karşılık anneye tanınmamasının hukuk devleti ve eşitlik ilkeleriyle bağdaşmadığı, anne tarafından soybağının reddi talebiyle yargı mercilerine başvurulamaması nedeniyle hak arama özgürlüğünün de ihlal edildiği ifade edilmiştir.
Genel olarak “özel hayatın ve aile hayatının gizliliği” kapsamında yapılan incelemede, özel hayat kavramının eksiksiz bir tanımının bulunmadığı ve bu kapsamda korunan hukuki değerin esasen kişisel bir bağımsızlık olduğu vurgulanmıştır. Bu minvalde bu hak bireyin kişiliğini geliştirmesi ve gerçekleştirmesi şeklinde izah edilmiştir. Bu bağlamda babalık karinesinin ortaya çıkardığı sonuçların çocuğu doğuran kadının özel hayatıyla herhangi bir ilgisinin bulunmadığını söylemek mümkün değildir. Dolayısıyla çocuk ile biyolojik baba olmayan koca arasında kurulan soybağı ilişkisinin ortadan kaldırılmasında çocuğun annesinin özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkı bağlamında menfaati bulunmaktadır. Böylece ifade edilmelidir ki çocuğun biyolojik babası olmayan kocanın karine olarak baba olduğunun kabul edilmesinin annenin özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkını ihlal edebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, çocuğun biyolojik babası olmayan koca ile arasında soybağı ilişkisinin mevcut olması annenin özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkını ihlal edebileceğinden anne tarafından babalık karinesinin çürütülmesi için yargı mercilerine başvurulabilmesi etkili başvuru hakkının bir gereği görülmüştür. Buna göre anne soybağının reddi davasını açabilecek kişiler nezdinde sayılabilmelidir. Açıklanan nedenler doğrultusunda TMK m.286/1 hükmü Anayasa’nın 20. Ve 40. Maddelerine aykırı bulunmuş ve iptali gerekmiştir.
Bu kurala ilişkin iptal hükmünün kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür.
E. 2023/37, K. 2023/140
K.T. 26/07/2023
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/10/20231020.pdf
Genel olarak “özel hayatın ve aile hayatının gizliliği” kapsamında yapılan incelemede, özel hayat kavramının eksiksiz bir tanımının bulunmadığı ve bu kapsamda korunan hukuki değerin esasen kişisel bir bağımsızlık olduğu vurgulanmıştır. Bu minvalde bu hak bireyin kişiliğini geliştirmesi ve gerçekleştirmesi şeklinde izah edilmiştir. Bu bağlamda babalık karinesinin ortaya çıkardığı sonuçların çocuğu doğuran kadının özel hayatıyla herhangi bir ilgisinin bulunmadığını söylemek mümkün değildir. Dolayısıyla çocuk ile biyolojik baba olmayan koca arasında kurulan soybağı ilişkisinin ortadan kaldırılmasında çocuğun annesinin özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkı bağlamında menfaati bulunmaktadır. Böylece ifade edilmelidir ki çocuğun biyolojik babası olmayan kocanın karine olarak baba olduğunun kabul edilmesinin annenin özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkını ihlal edebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, çocuğun biyolojik babası olmayan koca ile arasında soybağı ilişkisinin mevcut olması annenin özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkını ihlal edebileceğinden anne tarafından babalık karinesinin çürütülmesi için yargı mercilerine başvurulabilmesi etkili başvuru hakkının bir gereği görülmüştür. Buna göre anne soybağının reddi davasını açabilecek kişiler nezdinde sayılabilmelidir. Açıklanan nedenler doğrultusunda TMK m.286/1 hükmü Anayasa’nın 20. Ve 40. Maddelerine aykırı bulunmuş ve iptali gerekmiştir.
Bu kurala ilişkin iptal hükmünün kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür.
E. 2023/37, K. 2023/140
K.T. 26/07/2023
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/10/20231020.pdf
