Kıymet takdirine itiraz talebiyle açılan davada itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptali için başvurmuştur. Kanun’un itiraz konusu kuralın da yer aldığı 128/a maddesi, kıymet takdirine ilişkin şikâyet ve bu şikâyetin sonuçlarını düzenlemektedir. Kural, itiraz eden kişinin kıymet takdirine itirazını değerlendirmek için gerekli masraf ve ücretlerin belirli bir süre içinde yatırılmasını şart koşmaktadır. Aksi takdirde itiraz kesin olarak reddedilmektedir.
Mahkemeye erişim hakkı, Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınmıştır. İtiraz konusu kural, mahkemeye erişim hakkına yönelik bir sınırlama getirmektedir. Anayasa'nın 13. maddesi, temel hak ve özgürlüklere sınırlama getiren düzenlemelerin kanunla yapılması, meşru amaca dayanması, Anayasa'da öngörülen sınırlama sebebine uygun ve ölçülü olması gerektiğini belirtmektedir.
Kural, mahkemeye erişim hakkına yönelik sınırlamayı sağlayan bir kanuni düzenlemeyi içerir ve mahkemeye erişim hakkının sınırlanması için meşru bir amaca dayanmaktadır. Amaç ise davanın gereksiz yere uzamasını engellemek ve yargılamaları makul süre içinde tamamlamaktır. Sınırlamanın gereklilik koşulu, kuralın uygulanabilir ve öngörülebilir olmasıdır. Kuralda, gerekli masraf ve ücretin mahkemece belirlenip itiraz edene bildirilmesi gerektiği öngörülmüştür, bu nedenle kural gereklilik koşulunu karşılamaktadır. Mahkemeye erişim hakkını sınırlayan kuralın orantılı olduğu sonucuna varılarak kuralın Anayasa'nın 2. ve 12. maddelerine aykırı olmadığına karar verilmiştir.
Esas No: 2022/124
Karar Tarihi: 26/7/2023
Link: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/11/20231101-5.pdf