Baro Staj Listesine Yazılma Talebinin Reddedilmesi Nedeniyle Özel Hayata Saygı Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin Karar
Baro Staj Listesine Yazılma Talebinin Reddedilmesi Nedeniyle Özel Hayata Saygı Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin Karar
Mülkiye müfettişi olarak görev yaptığı sırada OHAL KHK’sı ile görevden çıkarılan başvurucu hakkında Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesinde FETÖ/PDY üyesi olma suçundan kamu davası açılmış ve nihai olarak davadan suçu işlediği sabit olmadığı sebebiyle beraat etmiştir. Henüz Ağır Ceza Mahkemesinde yargılaması devam ederken baro staj listesine yazılma talepli olarak Ankara Barosuna başvurmuştur. Baro ise başvurucunun talebini hakkında devam eden yargılama hasebiyle kovuşturma sonuna kadar reddetmiştir ve bu red kararı üzerine TBB’ye itirazda bulunulmuştur. Yönetim Kurulu kararıyla Avukatlık Kanunun 5. maddesinin (a) bendinde sayılan avukatlığa engel hallerden olduğu gerekçesiyle reddedilen talep üzerine başvurucu iptal davası açmış ve idare mahkemesi de davayı reddetmiş, istinaf aşamasında da bu kararı kesinleşmiştir.
Emsal AYM ve AİHM kararları doğrultusunda inceleme yapılmıştır. AİHM yakın tarihli bir kararında belirli bir mesleğe erişimin kamu makamlarınca engellenmesinin özel hayata saygı hakkına müdahale oluşturacağına karar vermiş ve bir başka kararında da dış dünyayla ilişki kurmasını belirli bir derecede etkileyebilecek olan avukatlık, noterlik, gibi kariyer mesleklerine girişin kısıtlanmasının tartışmasız özel hayatın kapsamına girdiğini ayrıca belirtmiştir.
Kişilerin özel hayatlarıyla meslekleri arasında sıkı bir ilişki olduğundan ötürü başvurunun özel hayata saygı bağlamında incelenmesi gerekmektedir ve somut başvuruda kişinin kamu görevinden çıkarılması sebebiyle bir daha kamuda çalışamayacağı ve serbest meslek olan avukatlığı yapabilmek için zorunlu olan stajı tamamlaması gerektiği görülmektedir, işte bu sebeplerden ötürü de özel hayata saygı kapsamında incelenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anayasa’nın 13.maddesindeki koşulların sağlanıp sağlanmadığına bakılarak Anayasa 20 bakımından bir ihlal oluşturup oluşturmadığı ortaya konacaktır. Nitekim, somut başvuruda kanunilik ilkesinin sağlanmadığı görülmektedir çünkü kanunilik salt mevzuatta hüküm bulunması değil uygun gerekçelerle bu hükümlerin içinin doldurulabilir olması şeklinde yorumlanmıştır. Meşru amaç bakımındansa şahsın ağır cezada süregelen yargılandığı suçun niteliği göz önünde bulundurulacak olursa milli güvenlik ve kamu düzeninin sağlanması bakımından meşru amaç kriterinin sağlandığı vurgulanmıştır. Demokratik toplum düzeninin gereklerine uygunluk ve ölçülülük bağlamından bakıldığında ise mevcut engelin Avukatlığa Kabul aşamasında uygulanılacak olup staj dönemini kapsayacak şekilde genişletilmiş olması orantılı değildir, hak ve özgürlükleri daraltır niteliktedir. Baro staj listesine yazılma talebinin reddedilmesi hangi toplumsal ZORUNLU ihtiyacı karşılar niteliktedir bunun yeterli gerekçeyle ortaya konması gerekmektedir.
Sonuç olarak, Anayasa’nın 20.maddesinde güvence altına alınan özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.
Başvuru Numarası: 2019/24047
Karar Tarihi: 23/3/2023
Link: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/09/20230928-11.pdf
Mülkiye müfettişi olarak görev yaptığı sırada OHAL KHK’sı ile görevden çıkarılan başvurucu hakkında Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesinde FETÖ/PDY üyesi olma suçundan kamu davası açılmış ve nihai olarak davadan suçu işlediği sabit olmadığı sebebiyle beraat etmiştir. Henüz Ağır Ceza Mahkemesinde yargılaması devam ederken baro staj listesine yazılma talepli olarak Ankara Barosuna başvurmuştur. Baro ise başvurucunun talebini hakkında devam eden yargılama hasebiyle kovuşturma sonuna kadar reddetmiştir ve bu red kararı üzerine TBB’ye itirazda bulunulmuştur. Yönetim Kurulu kararıyla Avukatlık Kanunun 5. maddesinin (a) bendinde sayılan avukatlığa engel hallerden olduğu gerekçesiyle reddedilen talep üzerine başvurucu iptal davası açmış ve idare mahkemesi de davayı reddetmiş, istinaf aşamasında da bu kararı kesinleşmiştir.
Emsal AYM ve AİHM kararları doğrultusunda inceleme yapılmıştır. AİHM yakın tarihli bir kararında belirli bir mesleğe erişimin kamu makamlarınca engellenmesinin özel hayata saygı hakkına müdahale oluşturacağına karar vermiş ve bir başka kararında da dış dünyayla ilişki kurmasını belirli bir derecede etkileyebilecek olan avukatlık, noterlik, gibi kariyer mesleklerine girişin kısıtlanmasının tartışmasız özel hayatın kapsamına girdiğini ayrıca belirtmiştir.
Kişilerin özel hayatlarıyla meslekleri arasında sıkı bir ilişki olduğundan ötürü başvurunun özel hayata saygı bağlamında incelenmesi gerekmektedir ve somut başvuruda kişinin kamu görevinden çıkarılması sebebiyle bir daha kamuda çalışamayacağı ve serbest meslek olan avukatlığı yapabilmek için zorunlu olan stajı tamamlaması gerektiği görülmektedir, işte bu sebeplerden ötürü de özel hayata saygı kapsamında incelenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anayasa’nın 13.maddesindeki koşulların sağlanıp sağlanmadığına bakılarak Anayasa 20 bakımından bir ihlal oluşturup oluşturmadığı ortaya konacaktır. Nitekim, somut başvuruda kanunilik ilkesinin sağlanmadığı görülmektedir çünkü kanunilik salt mevzuatta hüküm bulunması değil uygun gerekçelerle bu hükümlerin içinin doldurulabilir olması şeklinde yorumlanmıştır. Meşru amaç bakımındansa şahsın ağır cezada süregelen yargılandığı suçun niteliği göz önünde bulundurulacak olursa milli güvenlik ve kamu düzeninin sağlanması bakımından meşru amaç kriterinin sağlandığı vurgulanmıştır. Demokratik toplum düzeninin gereklerine uygunluk ve ölçülülük bağlamından bakıldığında ise mevcut engelin Avukatlığa Kabul aşamasında uygulanılacak olup staj dönemini kapsayacak şekilde genişletilmiş olması orantılı değildir, hak ve özgürlükleri daraltır niteliktedir. Baro staj listesine yazılma talebinin reddedilmesi hangi toplumsal ZORUNLU ihtiyacı karşılar niteliktedir bunun yeterli gerekçeyle ortaya konması gerekmektedir.
Sonuç olarak, Anayasa’nın 20.maddesinde güvence altına alınan özel hayata saygı hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.
Başvuru Numarası: 2019/24047
Karar Tarihi: 23/3/2023
Link: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/09/20230928-11.pdf
