Siyasi Eleştiri İçerikli Belgelerin Yasaklanmasının İfade Özgürlüğünü İhlal Edici Konumda Olması Hakkında Anayasa Mahkemesi Kararı
Mevcut başvuru, ceza infaz kurumunda hükümlü olarak bulunan başvurucunun posta yolu ile göndermek istediği dokümanın sakıncalı bulunarak gönderilmemesinin ifade özgürlüğünü ihlal ettiği iddiasına ilişkindir.
Söz konusu Anayasa Mahkemesi Kararı’nda başvurucu Ümit Çobanoğlu’nun, başvuru tarihinde terör örgütüne üye olma suçundan Edirne F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü olarak bulunduğu, Ceza İnfaz Kurumu dışında bulunan bir kişiye mektup, “Bergün’ün Yolunan Saçlarına Dair” başlığını taşıyan bir metin ve karikatür çizimleri göndermek istediği, “Bergün’ün Yolunan Saçlarına Dair” adlı belgenin başvurucunun gözaltında işkence gördüğünü belirttiği Bergün Varan adlı kişiye ithafen yazılmış bir düzyazı niteliğinde olduğu anlaşıldığı, başvuru konusu karikatürlerde başvurucunun, kamu görevinden çıkarıldığı için açlık grevi yapan ve daha sonra örgütsel suçlardan tutuklanan iki kişinin hayati tehlikelerine rağmen ceza infaz kurumunda tutulmalarının AİHM’ye göre uygun bulunmasını eleştirdiği, ayrıca AİHM’nin Cumhurbaşkanı’nın düşünceleri doğrultusunda karar verdiğini vurgulayan, aynı zamanda Cumhurbaşkanı’nın bu iki kişi için yapılan her türlü eylemi yasaklayıcı bir tavır içinde olduğunu, rahatsızlık veren çizimlere ve ifadelere yer verdiği, söz konusu yazı ve karikatürlerin Ceza İnfaz Kurumu Mektup Okuma Komisyonu incelenip içeriği dikkate alınarak Ceza İnfaz Kurumu Disiplin Kuruluna sunulmuş olduğunu, disiplin kurulunun mektubun içeriğinde sakıncalı ibarelerin bulunmadığın, lakin diğer dokümanların sakıncalı içerik barındırdığına karar verdiği, İnfaz Hakimliğinin söz konusu kararı onayarak başvurucunun şikayetini reddettiği beyan edilmiştir.
Dokümanların demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olmadığı, demokratik bir toplumun zorunlu temellerinden olan ve toplumun ilerlemesi ve bireyin özgüveni için gerekli temel şartlardan birini teşkil eden ifade özgürlüğü, sadece kabul gören veya zararsız yahut kayıtsızlık içeren bilgiler ya da fikirler için değil aynı zamanda kırıcı, şok edici veya rahatsız edici olanlar için de geçerli olduğu, siyasetçilerin bulunduğu mesleki konumdan dolayı eleştirilere daha fazla katlanmaları gerektiği, siyasi eleştiri olduğu kabul edilen başvuru konusu karikatürlere demokratik çoğulculuk açısından daha fazla tahammül edilmesi gerektiği, bu nedenle başvurucunun ifade özgürlüğüne yapılan müdahale ile Anayasa’nın 26. Maddesi ihlal edildiği, bu sebepten davanın kabulünün gerektiğine karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi 18/10/2022 Tarihli ve 2018/5104 Başvuru Numaralı Kararı
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/11/20221116-9.pdf
Söz konusu Anayasa Mahkemesi Kararı’nda başvurucu Ümit Çobanoğlu’nun, başvuru tarihinde terör örgütüne üye olma suçundan Edirne F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü olarak bulunduğu, Ceza İnfaz Kurumu dışında bulunan bir kişiye mektup, “Bergün’ün Yolunan Saçlarına Dair” başlığını taşıyan bir metin ve karikatür çizimleri göndermek istediği, “Bergün’ün Yolunan Saçlarına Dair” adlı belgenin başvurucunun gözaltında işkence gördüğünü belirttiği Bergün Varan adlı kişiye ithafen yazılmış bir düzyazı niteliğinde olduğu anlaşıldığı, başvuru konusu karikatürlerde başvurucunun, kamu görevinden çıkarıldığı için açlık grevi yapan ve daha sonra örgütsel suçlardan tutuklanan iki kişinin hayati tehlikelerine rağmen ceza infaz kurumunda tutulmalarının AİHM’ye göre uygun bulunmasını eleştirdiği, ayrıca AİHM’nin Cumhurbaşkanı’nın düşünceleri doğrultusunda karar verdiğini vurgulayan, aynı zamanda Cumhurbaşkanı’nın bu iki kişi için yapılan her türlü eylemi yasaklayıcı bir tavır içinde olduğunu, rahatsızlık veren çizimlere ve ifadelere yer verdiği, söz konusu yazı ve karikatürlerin Ceza İnfaz Kurumu Mektup Okuma Komisyonu incelenip içeriği dikkate alınarak Ceza İnfaz Kurumu Disiplin Kuruluna sunulmuş olduğunu, disiplin kurulunun mektubun içeriğinde sakıncalı ibarelerin bulunmadığın, lakin diğer dokümanların sakıncalı içerik barındırdığına karar verdiği, İnfaz Hakimliğinin söz konusu kararı onayarak başvurucunun şikayetini reddettiği beyan edilmiştir.
Dokümanların demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olmadığı, demokratik bir toplumun zorunlu temellerinden olan ve toplumun ilerlemesi ve bireyin özgüveni için gerekli temel şartlardan birini teşkil eden ifade özgürlüğü, sadece kabul gören veya zararsız yahut kayıtsızlık içeren bilgiler ya da fikirler için değil aynı zamanda kırıcı, şok edici veya rahatsız edici olanlar için de geçerli olduğu, siyasetçilerin bulunduğu mesleki konumdan dolayı eleştirilere daha fazla katlanmaları gerektiği, siyasi eleştiri olduğu kabul edilen başvuru konusu karikatürlere demokratik çoğulculuk açısından daha fazla tahammül edilmesi gerektiği, bu nedenle başvurucunun ifade özgürlüğüne yapılan müdahale ile Anayasa’nın 26. Maddesi ihlal edildiği, bu sebepten davanın kabulünün gerektiğine karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi 18/10/2022 Tarihli ve 2018/5104 Başvuru Numaralı Kararı
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/11/20221116-9.pdf
